De noodzakelijke balans tussen activiteit en rust

Dat ons lichaam rust nodig heeft weten we allemaal, maar hoe belangrijk dat voor ons is, dat heeft niet iedereen door. Sportliefhebbers hebben vaak het gevoel dat hun dag niet compleet is wanneer ze niet gesport hebben. Het begint dan te knagen, ze voelen zich schuldig als ze niet zijn wezen sporten. Heb jij dat ook? Veel sporters denken hoe meer, hoe zwaarder en harder ik train, des te beter word ik. Maar helaas. Dat is een foute conclusie. Als je namelijk resultaat wilt zien, is de factor rust van cruciaal belang! Want niet de training zelf zorgt voor de vooruitgang, maar juist het nemen van voldoende rust zorgt ervoor dat je sneller, sterker, fitter en gespierder wordt! Vandaar die gevleugelde uitspraak van Joop Zoetemelk ‘De tour win je in bed‘.

Beter worden door rust

Ons lichaam is geweldig. Het heeft het prachtige vermogen om zich aan te passen aan de belasting die we er op uitoefenen. Wanneer je bijvoorbeeld aan een duursport doet en graag een langere afstand wilt lopen of fietsen, dan zal je dit bereiken door het supercompensatie principe. Dit betekent dat je lichaam zich na een training niet alleen herstelt naar het oude prestatieniveau, maar ook dat het iets extra’s toevoegt. Het wil zich namelijk wapenen tegen dit soort toekomstige belastingen.

Tijdens het sporten ontstaan er beschadigingen in het spierweefsel. Je lichaam herstelt deze beschadigingen en maakt deze spiervezels nog iets sterker en dikker dan ze waren om ervoor te zorgen dat er in de toekomst niet weer beschadigingen in deze spiervezels optreden. Je wordt dus ‘beter’. Je spiermassa is beter uitgerust voor de activiteit in de toekomst. Dit is supercompensatie en laat zien dat naast inspanning rust zorgt voor verbetering.

Te weinig rust geeft achteruitgang

Het herstel start direct nadat je gestopt bent met de training. Je ademhaling wordt weer rustiger en je hartslag daalt. Wanneer je het lichaam stelselmatig te weinig tijd geeft om te herstellen boek je geen vooruitgang, het tegengestelde is het geval. Je prestatieniveau gaat juist achteruit. En in het ergste geval kan dit zelfs leiden tot overtraining. Symptomen die kunnen duiden op overtraining zijn bijvoorbeeld:

• Je voelt je slapper en hebt minder energie
• Je voelt je vaker geïrriteerd en chagrijnig
• Je wordt vaker ziek (verlaagde weerstand)
• Je hebt minder eetlust
• Je kunt je lastiger concentreren op school of werk

Chronische stress en overtraindheid

Deze zelfde symptomen zie je ook terug bij chronische stress. Minder focus en concentratie, sneller ziek worden, kort lontje hebben, minder energie etc. Hetzelfde principe geldt dus ook hier. De stress an sich is niet het probleem, maar het niet goed (kunnen) herstellen, dat is de oorzaak. Zeker in de huidige samenleving, waarin we alleen maar door door door gaan, ‘vergeten’ we dat we ook nog moeten herstellen. Maar de boog kan niet altijd gespannen blijven. Dat gaat een keer mis. En als dit mis gaat, dan is dit voor een groot deel vergelijkbaar met overtraind zijn.

Herstellen tijdens het slapen

Er zijn verschillende manieren om te zorgen dat we herstellen na een fysieke inspanning of na een stressvolle dag. Bij het sporten kennen we de rustdagen of juist een weekje helemaal niet trainen of lichter trainen (hersteltraining). Bij stress geldt hetzelfde. Even gas terugnemen om te herstellen. Dat kan onder andere met behulp van een eenvoudige ademhalingsoefening. Een ander belangrijk moment van herstel is onze slaap. Wanneer we goed slapen (en daar komen we in een ander blog zeker nog op terug), dan ontspant ons lichaam en onze spieren.

Wanneer je een goede nachtrust hebt wordt er ook minder cortisol aangemaakt. Cortisol is een van de stresshormonen. Wanneer je slecht slaapt maakt het lichaam teveel van dit stresshormoon aan, wat o.a. kan leiden tot een toename van de vetreserves en juist afbraak van spierweefsel. En dat is precies wat je niet wilt.

Herstellen is dus cruciaal. Het maakt je lichaam klaar voor een volgende uitdaging!

#stressmanagement #inspanning #ontspanning #balans #minderstressmeerenergie