Wat is stress eigenlijk?
Ons brein heeft een gezonde dosis stress nodig om goed te presteren. Veel verschillende situaties kunnen stress veroorzaken. Een hoge werkdruk is een vrij bekend voorbeeld, maar ook piekeren, ziekte of de balans werk/privé. Toch is niet iedereen hier even gevoelig voor. Dit heeft te maken met de balans tussen draagkracht en draaglast. Als je een grote draagkracht hebt, kun je meer of grotere stressvolle situaties aan dan iemand die een kleine draagkracht heeft.
Draagkracht en draaglast
Draagkracht gaat over je mentale en fysieke veerkracht en je sociale steun. Ben je een beetje optimistisch, kan je teleurstellingen verwerken, raak je niet in paniek van een conflict, beweeg je voldoende, slaap je goed, eet je gezond en heb je een goed sociaal vangnet om je heen. Daar tegenover staat dat alles wat je op je bord krijgt, zoals een werkstress, ziekte, gedoe op je werk of bijvoorbeeld ruzie met je partner draaglast is. Is de LAST zwaarder dan de KRACHT dan is er sprake van disbalans en dat zorgt voor onrust, stress. Kom je niet meer goed in balans dan spreken we van chronische stress.
De automatische reflex is om je draaglast te verlagen: vooral minder gaan doen. En hoewel dat op korte termijn lekker kan voelen en misschien even helpt, is het op lange termijn helemaal niet zo handig. Door de belasting elke keer kleiner te maken, groei je niet. Als er de volgende keer weer stress hebt, is er niks veranderd: je bent weer net zo snel van slag als eerst. Maak je er een gewoonte van om je draaglast te verlagen in plaats van je draagkracht te vergroten, dan komt onvermijdelijk het moment dat je niets meer kunt dragen en daar is de burn-out. Werk je echter aan het vergroten van je draagkracht, dan kan je die onverwachte spannende gebeurtenis juist wel (beter) aan. Hoe je beter met stress om kunt gaan leren we deelnemers in onze stresssmanagement programma’s.
Symptomen
Ongezonde stress kan zich op verschillende manieren uiten:
- Lichamelijke signalen, bijvoorbeeld hoofdpijn, rugpijn of pijn in je nek, hartkloppingen of slaapproblemen
- Psychische signalen, bv prikkelbaar, cynisme, machteloosheid of eenzaamheid
- Gedragssignalen, bv snauwen, overmatig alcoholgebruik, sigaretten of eten
- Gedachten signalen, bv niet meer helder kunnen denken, concentratieproblemen, het glas halfleeg zien
